Jeden z najczęściej popełnianych błędów przez osoby „niewtajemniczone” dotyczy rodzaju psa pracującego. Bardzo często psy tropiące mylone są z psami ratowniczymi i odwrotnie.
Dla większości ludzi pies pracujący, zarówno policyjny jak i strażacki jest psem tropiącym. Nic bardziej mylnego.
Pies tropiący to jak sama nazwa wskazuje pies, który podąża za tropem. Co za tym idzie porusza się on po śladach osoby poszukiwanej. W celu skutecznej pracy niezbędny do działania jest przedmiot z zapachem, aby pies mógł porównać zapach osoby poszukiwanej z innymi. W Polsce tego rodzaju psy najczęściej stosowane są w policji.
Przy działaniu psa tropiącego należałoby zabezpieczyć obszar poszukiwań, aby był wolny od innych zapachów. Dodatkowo pożądane jest aby członkowie rodziny, ze względu na podobieństwo zapachu, znajdowali się daleko od terenu poszukiwań. Niestety, wielkim zagrożeniem dla powodzenia działania psa tropiącego są warunki atmosferyczne i czas. Pogoda i długi czas od podjęcia działań mogą skutecznie utrudnić pracę czworonoga.
Pies ratowniczy to pies pracujący tzw. górnym wiatrem. Specjalności psa ratowniczego: terenowy, gruzowiskowy i lawinowy mogą być śmiało łączone przez jednego psa, ponieważ sposób jego „pracy” jest identyczny we wszystkich tych specjalnościach, a jedyną różnicą jest rodzaj terenu po jakim zwierzę się porusza i warunki atmosferyczne. Oczywiście nie znaczy to, że wyszkolenie psa terenowego i zdobycie odpowiednich uprawnień, pozwala na pracę na gruzowisku lub lawinowisku.
W związku z tym, że pies ratowniczy poszukuje ludzi żywych, jego działanie polega na zlokalizowaniu zapachu człowieka. Żywy człowiek zapach generuje cały czas, co pozwala na działanie psa bez względu na warunki atmosferyczne, rodzaj terenu, porę dnia i czas od momentu zaginięcia osoby. Oczywiście im szybciej pies rozpocznie poszukiwania tym szybciej możemy uzyskać ewentualne pozytywne wyniki. Zespół psa ratowniczego z przewodnikiem (oraz ewentualnie nawigatorem) w ciągu takiego samego czasu pracy jest w stanie przeszukać trzy razy większy teren, z dużo lepszą precyzją niż kilku lub kilkunastu ratowników.
W Państwowej Straży Pożarnej oraz Ochotniczych Strażach Pożarnych ustalone są, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie zwierząt wykorzystywanych w akcjach ratowniczych, dwie specjalności ratownicze:
1) gruzowiskowa specjalność ratownicza, która obejmuje psy przeznaczone do poszukiwań ludzi zasypanych pod gruzami oraz pod osuwiskami ziemnymi i kamiennymi, zwane dalej „psami gruzowiskowymi”,
2) terenowa specjalność ratownicza, która obejmuje psy przeznaczone do poszukiwań ludzi zaginionych na terenach trudno dostępnych i leśnych, zwane dalej „psami terenowymi”.
Psy stosowane w działaniach ratowniczych muszą przejść co roku lub w przypadku psa gruzowiskowego do 2 lat ważności, specjalny egzamin przed komisją powołaną przez Komendę Główną PSP. W ramach egzaminu pies przechodzi próbę posłuszeństwa, agresji, chodzenia po przeszkodach, wysyłania kierunkowego oraz zaliczenie obszaru poszukiwań wraz ze znalezieniem osób poszukiwanych.
Artykuł powstał dzięki pomocy ratowników z Sekcji Poszukiwawczo-Ratowniczej OSP Suchy Bór.